Τα οφέλη του ελαιολάδου στον ανθρώπινο οργανισμό
Το Ελαιόλαδο, ο χυμός της ελιάς είναι το έλαιο που λαμβάνεται από τους καρπούς του ελαιόδεντρου με μηχανικά μέσα και με φυσική επεξεργασία. Είναι ένα απόλυτα φυσικό προϊόν, που μπορεί να καταναλωθεί μόλις ολοκληρωθεί η διαδικασία παραλαβής του. Αφομοιώνεται από τον οργανισμό κατά 98% ενώ αποδίδει τον ίδιο αριθμό θερμίδων με όλα τα άλλα φυτικά έλαια που είναι 9,3 ανά γραμμάριο. Αποτελεί τη βασική πηγή λιπαρών στη Μεσογειακή Διατροφή. Όπως όλα τα λιπαρά φυτικής προέλευσης περιέχει περισσότερα πολυακόρεστα και μονοακόρεστα λιπαρά οξέα και θεωρείται φιλικό, για τον οργανισμό και την υγεία, ενώ δεν περιέχει καθόλου χοληστερίνη. Η σύνθεση αυτή έρχεται σε αντίθεση με τα ζωικά λιπαρά που περιέχουν μεγάλο αριθμό κορεσμένων λιπαρών οξέων και χοληστερίνης και μπορούν να δημιουργήσουν προβλήματα στην υγεία και τον οργανισμό.
Το ελαιόλαδο κατέχει μια ιδιαίτερα σημαντική θέση στην παραδοσιακή διατροφή των μεσογειακών χωρών (Ελλάδα, Ιταλία, Νότιος Γαλλία, Ισπανία, Τυνησία, Μαρόκο κλπ). Μελέτες αναφέρουν μείωση του ρίσκου εμφράγματος του μυοκαρδίου , της θνησιμότητας από στεφανιαία νόσο και της συνολικής θνησιμότητας , στα άτομα που ακολουθούν την Μεσογειακή δίαιτα και συνεπώς καταναλώνουν ελαιόλαδο. Πιο συγκεκριμένα:
Ελαιόλαδο & καρδιαγγειακά νοσήματα
Η ακριβής επίδραση του ελαιολάδου στο ρίσκο εμφάνισης ή πρόληψης στεφανιαίων νοσημάτων δεν έχει πλήρως διαλευκανθεί. Σε ορισμένες μελέτες κοορτής , η κατανάλωση ελαιολάδου έχει συσχετισθεί με μείωση του ρίσκου για έμφραγμα του μυοκαρδίου , υπάρχουν όμως και μελέτες που δεν καταλήγουν σ’ αυτό το συμπέρασμα. Είναι όμως πολύ σημαντικό να αναφέρουμε, ότι η κατανάλωση ελαιολάδου είναι συνδεδεμένη :
• με την βελτίωση ορισμένων δεικτών ρίσκου για καρδιαγγειακά νοσήματα ,
• με καλύτερο έλεγχο της αρτηριακής πίεσης ,
• με μείωση των επιπέδων τριγλυκεριδίων και γλυκόζης στο αίμα,
• με μείωση της ολικής και της LDL (κακής) χοληστερόλης , καθώς και
• με αντιπηκτικές ιδιότητες
Ελαιόλαδο & αντιφλεγμονώδης δράση
Η αντιφλεγμονώδης επίδραση του ελαιολάδου στον οργανισμό αποδίδεται στις περιεχόμενες πολυφαινόλες. Επιστήμονες έχουν προτείνει πολλούς διαφορετικούς μηχανισμούς, οι οποίοι μπορούν να εξηγήσουν την αντιφλεγμονώδη δράση των πολυφαινολών.
Στους μηχανισμούς αυτούς περιλαμβάνονται
- μειωμένη παραγωγή μορίων μεταφορέων, τα οποία – σε περίσσεια- μπορούν να προωθούν διάφορες φλεγμονές . Τέτοια μόρια είναι η αλφα – TNF, ή βήτα – 1 – Ιντερλευκίνη , η βήτα – 2 – θρομβοξάνη και το βήτα – 4 – λευκοτριένιο.
- Παρεμπόδιση της δράσης προ- φλεγμονοδών ενζύμων όπως η 1 – κυκλο – οξυγενάση και η 2 – κυκλο – οξυγενάση
- Μειωμένη σύνθεση ενζύμων που προωθούν την δράση της συνθάσης του νιτρικού οξειδίου
Σε άτομα με καρδιακή νόσο , έχει φανεί ότι το ελαιόλαδο χάρη στις πολυφαινόλες του συμβάλλει στην μείωση της C-αντιδρώσας πρωτεΐνης (CRP). [ η CRP είναι δείκτης που χρησιμοποιείται ευρέως για την εκτίμηση της πιθανότητας εκδήλωσης φλεγμονής]. Έχει επίσης αναφερθεί, ότι το ελαιόλαδο μειώνει την δραστικότητα του κύκλου του αραχιδονικού οξέος. Ο κύκλος του αραχιδονικού θεωρείται ότι υποκινεί φλεγμονώδεις διαδικασίες στον οργανισμό. Αυτά τα αντιφλεγμονώδη οφέλη του ελαιολάδου δεν απαιτούν την πρόσληψη μεγάλων ποσοτήτων. Φαίνεται ότι η πρόσληψη 1-2 κουταλιών εξαιρετικού παρθένου ελαιολάδου συνδέονται με σημαντικά αντιφλεγμονώδη οφέλη.
Ελαιόλαδο & πιθανές επιδράσεις σε ορισμένες μορφές καρκίνου
Υπάρχουν μελέτες οι οποίες δείχνουν συσχέτιση ανάμεσα στην πρόσληψη ελαιολάδου (ή μονοακόρεστων λιπαρών οξέων που περιέχονται σε μεγάλο ποσοστό στο ελαιόλαδο) και στην πρόληψη από ορισμένες μορφές καρκίνου όπως μαστού και παχέος εντέρου
Ελαιόλαδο & προστασία του πεπτικού σωλήνα
Πρόσφατες έρευνες παρέχουν πληροφορίες σχετικά με το ελαιόλαδο , τις περιεχόμενες πολυφαινόλες, και την προστασία του πεπτικού σωλήνα. Μια ενδιαφέρουσα περιοχή έρευνας είναι η αναζήτηση της συσχέτισης των πολυφαινολών του ελαιολάδου με τον πληθυσμό και την δράση των βακτηρίων στο πεπτικό σύστημα . Φαίνεται ότι οι πολυάριθμες πολυφαινόλες του ελαιολάδου επιβραδύνουν την ανάπτυξη ανεπιθύμητων βακτηρίων (όπως βακτήρια που είναι υπεύθυνα για πεπτικές λοιμώξεις ). Στις πολυφαινόλες αυτές περιλαμβάνονται η ελευρωπαΐνη, η υδρόξυτυροσόλη, και η τυροσόλη .
Έχει επίσης αναφερθεί ότι ορισμένες από αυτές τις πολυφαινόλες-μαζί με άλλες πολυφαινόλες του ελαιολάδου όπως το λιγκοστρίδιο , είναι σε θέση να αναστέλλουν την ανάπτυξη του Ελικοβακτηριδίου του πυλωρού (Helicobacter pylori). Η επίδραση των πολυφαινολών του ελαιολάδου μπορεί να είναι ιδιαίτερα σημαντική, δεδομένου ότι ο υπερπληθυσμός των ελικοβακτηριδίων σε συνδυασμό με την υπερβολική επαφή τους με τον βλεννογόνο του στομάχου μπορεί να οδηγήσει σε έλκος στομάχου και σε άλλα ανεπιθύμητα πεπτικά προβλήματα.
Ελαιόλαδο & υγεία των οστών
Η σχέση της συνολικής υγείας των οστών και της πρόσληψης ελαιολάδου , είναι μια άλλη πολλά υποσχόμενη περιοχή έρευνας. Οι περισσότερες προκαταρτικές μελέτες σε αυτόν τον τομέα έχουν διεξαχθεί σε πειραματόζωα. Φαίνεται ότι τα καλύτερα επίπεδα ασβεστίου στο αίμα σχετίζονται με την πρόσληψη ελαιολάδου. Επιπλέον, τουλάχιστον δύο πολυφαινόλες του ελαιολάδου – η τυροσόλη και η υδροξυτυροσόλη-έχουν συνδεθεί με αύξηση του σχηματισμού του οστίτη ιστού σε αρουραίους. Μια ομάδα ερευνητών έχει προτείνει ότι το ελαιόλαδο μπορεί τελικά να αποδειχθεί πως έχει ιδιαίτερα οφέλη στα οστά μετεμμηνοπαυσιακών γυναικών, αφού βρήκαν βελτιωμένους δείκτες στο αίμα και στη συνολική υγεία των οστών σε θηλυκούς αρουραίους που είχαν τραφεί με ελαιόλαδο, μετά από αφαίρεση των ωοθηκών τους.
Συνολικά εξεταζόμενες , οι παραπάνω μελέτες είναι ενθαρρυντικές. Απαιτούνται όμως περισσότερες έρευνες και βέβαια μελέτες και σε ανθρώπους.
Ελαιόλαδο & γνωστική λειτουργία
Η βελτιωμένη γνωστική λειτουργία, ιδιαίτερα μεταξύ των ηλικιωμένων, είναι ένα χαρακτηριστικό της Μεσογειακής Διατροφής. Το κύριο λιπίδιο σ’ αυτό το μοντέλο διατροφής είναι το ελαιόλαδο και το γεγονός αυτό κίνησε το ενδιαφέρον των ερευνητών που ασχολούνται με διατροφή και γνωστική λειτουργία.
Στη Γαλλία, μια πρόσφατη μελέτη μεγάλης κλίμακας για ενήλικες μεγαλύτερης ηλικίας έχει δείξει ότι η οπτική μνήμη και η ευφράδεια μπορεί να βελτιωθεί με αυτό που οι ερευνητές ονόμασαν “εντατική χρήση” του ελαιολάδου. Σε αυτή την περίπτωση, “εντατική χρήση” σήμαινε τακτική χρήση του ελαιολάδου όχι μόνο για το μαγείρεμα, ή μόνο ως συστατικό σε σαλάτες και σάλτσες, αλλά χρήση σε όλες αυτές τις περιπτώσεις. Υπάρχουν και άλλες σχετικές μελέτες , αλλά το θέμα αυτό απαιτεί περαιτέρω διερεύνηση.
